Analyse: Shin Gojira
Shin Gojira (2016) is een uitstekende film die heel veel beter wordt als je de historie kent van de vorige Godzilla films maar ook de historie en de cultuur van Japan zelf. Let me explain.
Godzilla, bij iedereen bekend als de reus die uit het water Tokio binnenstapt en de stad totaal verwoest. Ik zag vooral de 1954 versie voor mij, een man in een pak die door straten heenloopt. (Denk ook aan dat bekende beeld van King Kong op de Empire State Building) Sinds 1954 zijn er tientallen films geweest over Japans favoriete monster, vooral uit Japan zelf, maar ook uit Hollywood. De nieuwste Japanse film is een liefdesbrief van de regisseurs Hideaki Anno en Shinji Higuchi aan de allereerste Godzillafilm. Tevens is het felle kritiek naar de bureaucratie en de regelcultuur van Japan.
Gojira (1954)
Laten we beginnen bij het begin. De atoombommen op Nagasaki en Hiroshima zijn gevallen in augustus 1945, er vallen honderdduizenden slachtoffers en hele steden en dorpen liggen in puin. Vanaf 1946 worden testen bij het eiland Bikini Atoll gedaan met kernwapens. Op 1 maart 1954 raakt een Japanse vissersboot genaamd Lucky Dragon 5 (Daigo Fukuryū Maru) gecontamineerd door een van die testen van Bikini Atoll met een waterstofbom. Bijna alle 23 aanwezige vissers zijn op jonge leeftijd gestorven aan vormen van kanker. Bewoners van Japan waren bang voor de gevolgen van de atoombommen en bang voor nog meer testen. De film was al in productie toen het ongeluk gebeurde, maar daardoor kwam de film wel erg dichtbij. Gojira, (ゴジラ) komt van gorira (gorilla) en kujira (walvis). Ook de naam Godzilla is bedacht door Japan. Gojira is een angstaanjagend beest, een wandelende atoombom, die is ontstaan door het eten van atoomafval in de zee. Hij staat metafoor voor de angst die de meeste Japanners nog hebben in 1954 voor atomische wapens. Net als de bommen op de stad verwoest Gojira alles en iedereen die hij tegenkomt met zijn atomische vuuradem.
Shin Gojira (2016)
Shin Godzilla komt uit 2016 en is één van de reinstallments van godzilla. Een originstory zou je het kunnen noemen. Hiermee zou je dus kunnen beginnen met kijken als je nooit een godzillafilm hebt gezien (dat deed ik). Dit is de eerste film die het land weer maakt sinds 12 jaar. Na zestig jaar aan sequels waarin Godzilla gevechten aangaat met een grote aap, een 3-koppige draak en grote mot is Japan een beetje vergeten waar de eerste film om draaide. Het was echt bedoeld als een horrorfilm, niet per se als een simpele actiefilm. Hij werd later zelfs ingezet als een hulpmiddel, bijna een goedzak die ons komt helpen tegen buitenaardse wezens. Shin Gojira draait dat allemaal weer terug. We gaan terug naar het angstaanjagende monster. Deze keer doet de film bij Japans kijkers niet denken aan de atoombommen maar aan een recentere ramp.
In 2011 is er een grote zeebeving en tsunami waardoor bijna 15.000 mensen overlijden. Deze tsunami leidde tot de kernramp in Fukushima. Pas vier en een halfuur na het melden van de noodsituatie van de Japanse Energiemaatschappij TEPCO bij de centrale overheid werden mensen geëvacueerd uit de omgeving in een straal van 3 kilometer. De volgende dag werd in een straal van 20 kilometer geëvacueerd. Achteraf is gebleken dat de straling tot 80 kilometer ver is gekomen. Er zijn veel fouten gemaakt bij de ramp en in Shin Gojira worden ook veel fouten gemaakt door de mensen. Japan heeft veel bureaucratische rompslomp. Elke vergadering moet in een andere zaal worden gehouden, ook al zitten dezelfde mensen in de vergadering. Het begin van Shin Gojira is hier satirisch commentaar op. Terwijl Gojira net het land op is geglibberd (fase 2) en door de haven en kanalen heen beweegt richting Tokio, houden mannetjes in pakken allerlei meetings, vergaderingen en bijeenkomsten over wat ze moeten doen. Er wordt niet snel gehandeld waardoor het monster ongestoord verder kan glibberen.
Tevens maken ze een grote fout door tijdens een persconferentie mee te delen dat het beest “toch echt niet het land op kan”. Een seconde later komt er iemand het podium op, fluistert iets in het oor van de premier en zien we daarna het beest toch echt door de straten lopen. Het is grappig moment maar laat daarnaast ook goed zien wat er allemaal fout gaat.
Waar de originele Gojira gebruik maakte van Tokio in vlammen, een herinnering aan de bommen, maakt Shin Gojira gebruik vloedgolven en waterstromen door straten. Een angst voor de tsunami.
Liefdesbrief
De regisseurs van de nieuwe film houden van de originele film. Er wordt gebruik gemaakt van origine soundtrack van de originele film door Akira Ifukube. Ook wordt er gebruik gemaakt van dezelfde schreeuw van gojira, dezelfde lettering en de oude titelkaart van studio TOHO. Daarnaast is een nieuwe soundtrack gemaakt door Shiro Sagisu, die gebruik maakt van mannen- en vrouwenkoren.
In Japan is de film zeer goed ontvangen, het heeft in 2017 zeven prijzen binnengesleept bij de Japanse Academy Awards, waaronder film van het jaar. Ook internationaal heeft de film het goed gedaan. Door de unieke regie, nieuwe inzichten en tegelijkertijd een liefde voor de originele film is de meest originele Godzillafilm in decennia. Verwacht alleen geen perfecte film. De vrouwelijke actrice is superslecht (maar echt) en je kan vermoeid raken door de hoeveelheid aan leesmateriaal, (Japans dat je moet lezen in de ondertiteling terwijl in beeld de hele tijd namen staan geschreven van locaties en mensen, dat je ook nog eens moet lezen in het ondertiteling)
Je kan de Godzilla (1954) hier bekijken in het publieke domein, geüpload door de studio TOHO zelf.